هزاران شهروند افغان به دلیل همکاری با دولت آمریکا در افغانستان با اقدامات تلافی‌جویانه گروه‌های مسلح مختلف مواجه گردیده اند. دولت آمریکا برنامه ویژه مهاجرتی اولویت دوم (Priority Two – P-2) را به تاریخ 2 ماه اگست سال 2021 اعلام نمود. از این‌رو هزاران افغان که به یک نحوی به ماموریت دولت آمریکا در افغانستان همکاری نموده اند، خواهند توانست از طریق برنامه مهاجرتی یادشده به‌عنوان پناهنده در این کشور اسکان یابند.
از آنجایی که برخی از افغان‌ها کیس‌های P-2 دارند و یا هم در تلاش ارایه درخواست آن استند، تیم "بپرسید" لازم دانست تا معلومات مفصل و جامع را در رابطه به برنامه ویژه مهاجرتی اولویت دوم یا P-2 تدوین و آن‌را طی این مقاله به مخاطبان خود ارایه می‌نماید.
برنامه P-2
این برنامه مهاجرتی دسترسی برخی از شهروندان افغان و اعضای واجد شرایط خانواده‌های آن‌ها را در برنامه پذیرش پناهنده گان ایالات متحده امریکا (The United States Refugee Admissions Program - USRAP) ممکن می‌سازد.
با توجه به افزایش سطح خشونت‌ها توسط گروه‌های مسلح در زمان دولت جمهوری اسلامی افغانستان در اوایل سال 2021، دولت ایالات متحده در تلاش این شد تا برای برخی از افغان‌ها، از جمله کسانی که با دولت این کشور همکاری کرده اند، فرصت اسکان مجدد را به عنوان پناهنده در ایالات متحده مهیا سازد. این برنامه فرصت اسکان دایمی در ایالات متحده را برای آن‌عده از افغان‌ها ممکن ساخت که از بابت همکاری با دولت ایالات متحده در معرض خطر بودند اما شرایط ویزه خاص مهاجرت (SIV) را تکمیل نتوانسته بودند. دسترسی به برنامه پذیرش پناهنده گان ایالات متحده امریکا (USRAP)، یک میکانیزم مهمی در راستای حفاظت از این افراد می‌باشد.
وزارت خارجه آمریکا از آن دسته از شهروندان افغانستان که به عنوان کارمندان محلی و مترجمان دولت یا ارتش آمریکا مشغول به کار بوده اند و هم‌چنین افغان‌هایی که برای رسانه‌های مستقر در آمریکا یا سازمان‌های غیردولتی کار می‌نمودند، به عنوان افراد واجد شرایط در برنامه P-2 نام برده است. این برنامه شامل افغان‌هایی می‌شود که یک نهاد یا کارمندان ارشد آمریکایی آن‌ها را تایید کنند یا این‌که سازمان غیردولتی مربوطه یا رسانه مستقر در داخل آمریکا اعلام کند که این افراد برای آن‌ها کار کرده‌اند.
آنانی‌که در یک موسسه غیردولتی (NGO)، اداره رسانه‌یی یا هر نهادی که توسط دولت ایالات متحده تمویل نشده اند اما دفتر مرکزی آن‌ها در ایالات متحده باشد، کار کرده باشند باید توسط کارمند ارشد امریکایی آن موسسه یا نهاد مربوطه به برنامه P-2 معرفی گردند.
کی‌ها واجد شرایط برنامه P-2 نیستند؟
وزارت امور خارجه، دسته‌های خاصی از اتباع افغان را بنابر شرایط و ضرورت آشکار آنان به اسکان مجدد در ایالات متحده برای برنامه پذیرش پناهنده گان ایالات متحده امریکا یا USRAP تعیین کرده است. از این‌رو، افغان‌هایی‌که برای دولت آمریکا کار نکرده اند و یا برای قراردادیان فرعی و زیرمجموعه‌های آن کارکرده اند، واجد شرایط برنامه اولویت دوم (P-2) نیستند.
اگر فردی تحت خطر جدی از بابت ارتباط با دولت ایالات متحده است، اما واجد شرایط برنامه P-2 نباشد می‌تواند به دلیل شرایط و ضرورت ظاهری به اسکان مجدد از طریق سایر برنامه‌های اسکان مجدد در صورتی که توسط یک موسسه غیردولتی یا کارمندان ارشد دولت ایالات متحده حمایت شود و یا هم از طریق کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان معرفی شده باشند، از برنامه پذیرش پناهندگان ایالات متحده امریکا (USRAP)مستفید گردد.
افراد واجد شرایط برنامه P-2
افراد واجد شرایط برای برنامه اولویت دوم یا P-2 قرار ذیل اند:
- افغان‌هایی‌که حداقل مدت زمان کافی (یک سال) را برای دریافت ویزه خاص مهاجرت (SIV) تکمیل نکرده باشند، اما به عنوان کارمندان قراردادی، کارمندان محلی از جمله مترجمان دولت ایالات متحده، نیروهای ایالات متحده در افغانستان ((USFOR-A، نیروهای حافظ صلح (ISAF)، نیروهای حمایت قاطع کار نموده باشند؛
- افغان‌هایی که برای برنامه‌ها یا پروژه‌هایی که توسط دولت ایالات متحده در افغانستان از طریق کمک دولت ایالات متحده یا قررارداد همکار حمایت می‌گردد، کار نموده باشند؛
- برنامه‌های تمویل شده از جانب دولت ایالات متحده، پروژه‌های تطبیق کمک‌های بلاعوض یا قراردادهای تعاونی دولت ایالات متحده؛ و
- افغان‌هایی که در یک نهاد رسانه‌یی یا یک موسسه غیردولتی امریکایی در افغانستان مشغول به کار بوده اند.
کدام اعضای خانواده واجد شرایط استند؟
برعلاوه متقاضیان اصلی، اعضای خانواده افغان آن‌ها به شمول یک همسر و تمامی فرزندان، واجد شرایط به این برنامه اند. مطابق قوانین نافذه ایالات متحده همسر باید حداقل 18 سال سن را تکمیل نموده باشد و هم‌چنان فرزندان مجرد و متاهل با زنان یا شوهران و فرزندان شان که در هر سن و سالی باشند واجد شرایط برنامه P-2 می‌گردند.
چگونه درخواست ارایه می‌گردد (How to Apply)؟
متقضیان یا اتباع افغانستان برای برنامه اسکان مجدد مهاجرین اولویت دوم به طور مستقیم درخواست نموده نمی‌توانند. به عبارت دیگر، برنامه P-2 درخواستی‌های ارسال‌شده از جانب خود درخواست کننده را نمی پذیرد. اعضای فامیل، دوستان و حقوق‌دانان یا وکلای مستقر در ایالات متحده نیز نمی‌توانند آن‌ها را به این برنامه راجع سازند. همکاران افغان دولت آمریکا یا اتباع واجد شرایط افغان باید از جانب کارمندان ارشد و موسسات (ارجاع‌دهنده) ذیل به این برنامه راجع شوند:
- کارمند دولت ایالات متحده یا شرکت و یا موسسه وابسته به ایالات متحده؛ و
- شرکت یا موسسه وابسته به ایالات متحده که تبعه افغانستان را در آن کشور استخدام نموده است.
به طور کلی، ارجاع دهنده باید یک بسته کامل را ارسال می‌نماید که حاوی معلومات ذیل باشد:
- یک فورم ارجاع کامل با معلومات لازم به شمول نهاد ارجاع دهنده، اسم متقاضی اصلی، تخلص، تاریخ تولد، محل کار، نام موسسه، تاریخ آغاز و ختم وظیفه، ایمیل، شماره تماس، اعضای خانواده و برخی از معلومات دیگر؛
- اسناد کاری یا سند منابع بشری (Employment Verification Letter)؛
- کارت شناسایی دفتر (Badge Number)؛
- کاپی یا سکن اسناد هویتی همچو کارت تولد، تذکره و پاسپورت متقاضی اصلی و اعضای خانواده آن؛ و
- نکاح خط و در صورت نیاز طلاق خط و پارچه فوتی.
ارجاع دهنده باید بسته‌های معلومات تمام کارمندان یا افراد را تکمیل و آن‌را از طریق ایمیل آدرس USRAPAfghanReferrals@state.gov به وزارت امور خارجه ایالات متحده ارسال می‌نماید.
پس از ارجاع به برنامه P-2چه اتفاق می‌افتد؟
پس از ارجاع افراد واجد شرایط از طریق موسسه، شرکت یا کارمندان ارشد سازمان‌های مرتبط به دولت آمریکا، درخواستی مورد بررسی قرار می‌گیرد. رهنمود وزارت امور خارجه صراحت دارد پس از آن‌که معلومات متقاضیان به دولت ایالات متحده ارسال گردید، وزارت امور خارجه معلومات شخص راجع‌شده را مرور نموده و در مورد تکمیل بودن معلومات و واجد شرایط بودن شخص تصمیم می‌گیرد. وزارت امور خارجه از طریق ایمیل noreply@wrapsnet.org یا usrapprod@servicenowservices.com به افراد یا متقاضیان اصلی یک نمبر تشخیصیه (Afghan Referral Record – ARR) فرستاده می‌شود. این نمبر تشخیصیه می‌تواند در چند ماه یا حدود یک سال فرستاده شود. در این ایمیل به متقاضیان راهنمایی‌های لازم نیز صورت می‌گیرد. راهنمایی معمول به دارندگان کیس P-2 این‌است که از افغانستان خارج شده یا به کشور سوم پناه برده تا مراحل بعدی آن آغاز گردد. همین ایمیل وزارت امور خارجه توضیح خواهد داد که یک دارنده کیس اولویت دوم چگونه بعد از ترک نمودن افغانستان، وزارت امور خارجه را مطلع سازد. طی‌مراحل و مصاحبه ها تا زمانی‌که شخص از افغانستان بیرون نگردیده، آغاز نخواهد شد. دولت ایالات متحده اعلام ننموده است که مصاحبه‌ها برای این برنامه را در کدام کشور انجام خواهد داد. اما گفته است که درخواستی‌ها را در افغانستان، ایران، کوریای شمالی، سوریه و یمن طی‌مراحل نخواهد کرد.
وزارت امور خارجه از سازمان‌ها، موسسه‌ها و شرکت‌های مربوطه آمریکایی راجع کننده خواسته است تا زمانی که پروسه راجع‌شدن تکمیل و پذیرفته می‌شود، به حیث مرجع تماس با درخواست کننده باقی بمانند. در صورتی‌که وزارت خارجه شخص راجع‌شده را بپذیرد، نهادها و کارمندان هر دو جانب از ایمیل آدرس noreply@wrapsnet.org یا usrapprod@servicenowservices.com نامه دریافت خواهند نمودند.
قابل یادآوری است که طی‌مراحل اسکان مجدد متقاضیان برنامه P-2 شامل دو مصاحبه، ارزیابی‌های امنیتی و معاینات صحی می‌باشد.
آیا کارمندان ارشد موسسه یا شرکت با افراد راجع شده به P-2 شامل پروسه تخلیه ساخته می‌تواند؟
جواب کوتاه به این سوال "نخیر" است. در حال حاضر، هیچ گزینه برای طی‌مراحل درخواستی‌های مهاجرت از داخل افغانستان وجود ندارد و حتی طی‌مراحل در بیرون از کشور خیلی واضح نیست. از این‌رو با شرکت یا سازمان مربوطه نمی‌تواند با کارمندان خود یا افراد راجع‌شده در قسمت طی‌مراحل اسناد همکاری کنند. یک درخواست‌کننده می‌تواند از داخل افغانستان به برنامه P-2 راجع شود. این برنامه برای انتقال و جابه‌جا سازی در ایالات متحده است، اما هیچ راهی برای تکمیل مراحل رسمی آن‌ها در داخل افغانستان وجود ندارد. هم‌چنان، راجع شدن از طریق برنامه های P-2 در حال حاضر با هیچ کدام از برنامه‌های تخلیه ارتباط ندارد.
این پروسه چقدر زمان را در بر می‌گیرد؟
با در نظرداشت این‌که دولت ایالات متحده اعلام نموده است که دارندگان کیس‌های ویزای خاص مهاجرت به آن‌ها اولویت دارد و از سوی دیگر در صورتی‌که کندی در طی‌مراحل درخواستی ویزای خاص مهاجرت را مرور نماییم، می‌توان گفت که طی مراحل درخواستی‌های اولویت دوم خیلی زمان‌گیر است. پروسه بخاطری زمان‌گیر است، کسانی‌که از طریق برنامه P-2 راجع می‌شوند نیز باید طی مراحل گسترده، به‌شمول بررسی درخواست، مصاحبه‌ها و ارزیابی‌های امنیتی را تکمیل نمایند، شایان ذکر است که هیچ‌گونه تضمینی برای اسکان مجدد افراد راجع شده به این برنامه، وجود ندارد.
در حال حاضر هیچ‌گونه برنامه طی‌مراحل اسکان مجدد مهاجران در داخل افغانستان وجود ندارد. افرادی‌که افغانستان را ترک می‌کنند و در کشور دیگر برای کسب منظوری درخواستی های خویش انتظار می‌کشند، هیچ‌گونه کمک مالی را از دولت ایالات متحده یا سازمان ملل متحد دریافت نخواهند کرد.
هزاران تن به این برنامه راجع شده اما دولت ایالات متحده اقدامات لازمه برای طی‌مراحل را اتخاذ ننموده است. از این‌رو پیشبینی می‌گردد که این پروسه چندین سال را در بر بگیرد تا افراد راجع شده در ایالات متحده اسکان مجدد داده شوند.
هرزمانی‌که دولت ایالات متحده معلومات بیش‌تر را منتشر نماید و پیشرفت در طی مراحل افراد راجع شده به‌میان آید، تیم بپرسید این مقاله را تجدید خواهد نمود.
کمک و مشوره
- برای معلومات بیش‌تر در رابطه به برنامه اولویت دوم به وبسایت وزارت امور خارجه آمریکا یا وبسایت سفارت آمریکا در کابل مراجعه نمایید. برای دریافت معلومات بیش‌تر می‌توانید با ایمیل آدرس prmpress@state.gov تماس حاصل نموده و یا هم به وبسایت wrapsnet.org مراجعه نمایید.
- ارایه پاسخ به پرسش‌های متداول (FAQ) این برنامه را در این لینک مطالعه نمایید.
- هم‌چنان پروژه بین‌المللی کمک به پناهندگان (IRAP) که همکار (Partner) "بپرسید" است نیز مطالب زیادی را در رابطه به این برنامه نگاشته است که متقاضیان می‌توانند با مراجعه با آن به معلومات شان بی‌افزایند.
- اگر شما متقاضی برنامه اولویت دوم یا پناهنده در حالت اضطرار هستید، مشاوران "بپرسید" توصیه می‌نماید تا بادفتر کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) در کشوری که در آن زندگی میکنید تماس بگیرید.
- آن‌عده از افغان‌هایی که نیاز به معلومات اختصاصی دارند، می‌توانند به شماره واتساپ "بپرسید" (+93729807235) یا مسنجر فیسبوکو یا از طریق وبسایت "بپرسید" با مشاوران "بپرسید" به تماس شده و در زمینه معلومات بیش‌تر حاصل نمایند.