کشور استرالیا از اعضای معاهده بین‌المللی جنیوا سال 1951 در راستای حمایت از حقوق پناهجویان بوده که از این‌رو درخواست و پذیرش پناهندگی در این کشور امکان‌پذیر می‌باشد. دولت استرالیا افرادی را نیز تحت حمایت قانونی پناهندگی قرار می‌دهد که از جانب کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان یا UNHCR به این کشور معرفی می‌گردند. سازمان ملل متحد درخواست پناهندگی افرادی را که به دلایل عدم مصونیت جانی از کشور محل اقامت شان به کشور دیگری فرار نموده و در آن‌جا نیز مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، به حکومت استرالیا راجع می‌نماید. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان نقش نظارتی در رابطه با اجرای کنوانسیون 1951 مربوط به وضعیت پناهندگان دارد.
در این مقاله در رابطه به روند درخواست پناهندگی افرادی‌که در کشور سومی اقدام به پناهندگی و دریافت ویزای بشردوستانه می‌نمایند، به گونه فشرده معلومات ارایه می‌گردد.
شرایط پناهندگی
افرادی که به دلایل مذهبی، سیاسی، ناامنی، نژادی، ملیتی یا عضویت در یک گروه اجتماعی خاص در کشور محل اقامت خود زندگی کرده نمی‌توانند و اکنون در بیرون از کشورهای استرالیا و محل اقامت حضور داشته، واجد شرایط پناهندگی از طریق دفتر UNHCR می‌باشند. البته که زنان، کودکان و خانواده‌های تحت آزار و شکنجه اند، در اولویت گرفتن پناهندگی و مهاجرت قانونی به استرالیا استند.
روش‌های پناهندگی
ویزه پناهندگی نوع فرعی 200 برای افرادی است که در کشور شان تحت تعقیب بوده، به اجبار کشور محل اقامت شان را ترک، وارد کشور دیگری شده و از آن‌جا از طریق دفتر UNHCR درخواست پناهندگی استرالیا را می‌نمایند. زمانی‌که یک فرد برای یک ویزه در خارج از استرالیا درخواست می‌دهد، برای تمام انواع یا کلاس‌های فرعی ویزای بشردوستانه مد نظر گرفته می‌شود. این یعنی افراد مجبور نیستند که نام یک کلاس فرعی خاص را تحت این پروگرام تعیین کنند. دولت استرالیا می‌تواند به افراد ویزه پناهندگی نوع فرعی 203 که یک ویزه فوری بوده و برای افراد تحت تعقیب و تهدید جدی صادر می‌شود، در نظر بگیرد. لازم به ذکر است که ویزای پناهندگی نوع فرعی 204 در اختیار زنانی قرار می‌گیرد که در خارج از کشور محل اقامت شان زندگی کرده و در معرض خطر و تحت اذیت و آزار جنسی جدی قرار داشته و از سوی کسی حمایت نمی‌شوند؛ ویزه این گروه از افراد با سرعت بالاتری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
ثبت نام و ارسال درخواست پناهندگی
پس از ثبت‌نام و اخذ سفارش‌نامه دفتر UNHCR مبنی بر واجد شرایط به اسکان مجدد، پناهجویان به ویب‌سایت اداره مهاجرت استرالیا مراجعه کرده، برای پناهندگی ثبت‌نام و درخواست خود را ارسال می‌نمایند. برای ثبت نام برای ویزای بشردوستانه نوع فرعی 200 لازم است تا فرد متقاضی، فورم 842 (https://immi.homeaffairs.gov.au/form-listing/forms/842.pdf) را خانه‌پری و هم‌چنان تذکره، پاسپورت، نکاح خط، قطعه عکس، سفارش‌نامه، تهدیدنامه یا اسنادی که نشان می‌دهد فرد در کشور خود در معرض خطر قرار دارد و سایر اسناد مورد نیاز را ضمیمه و از طریق انترنت به ایمیل آدرس نزدیک‌ترین نمایندگی سیاسی حکومت استرالیا ارسال می‌نماید. امکان ارسال اسناد و درخواست از طریق ویب‌سایت رسمی اداره مهاجرت استرالیا نیز امکان‌پذیر است. هم‌چنان، در بیشتر مواقع دفتر UNHCR نیز در ترتیب و ارسال درخواست با افراد در معرض خطر همکاری می‌نماید.
بررسی و پذیرش درخواست پناهندگی
درخواست‌کننده یک ایمیل حاوی شماره درخواست یا فایل نمبر را دریافت نموده که این به معنی آغاز بررسی درخواست می‌باشد. سپس قرار ملاقات در نزدیک‌ترین نمایندگی سیاسی استرالیا به درخواست کننده اطلاع داده می‌شود. متقاضی در تاریخ و ساعت معین در یک مصاحبه شخصی در نمایندگی سیاسی مربوطه شرکت کرده و تمامی اسناد خود را مبنی بر تصدیق گفته‌های خود ارایه می‌نماید. هنگامی که بررسی درخواست پناهجو به عهده دولت استرالیا قرار می‌گیرد، قبول یا رد آن نیز به تصمیم حکومت این کشور بستگی دارد. در صورتی‌که فرد پناهجو بتواند دلایل پناهندگی خود را به اثبات برساند، درخواست پناهندگی وی پذیرفته می‌شود. این افراد می‌توانند اعضای خانواده خود را نیز برای اقامت دایم به کشور استرالیا ببرند و پس از 5 سال در صورت برآورده نمودن شرایط خاص، شهروند استرالیا شوند.
بررسی چه مدت طول می‌کشد؟
درخواست‌کننده معمولاً در مدت حد اکثر 90 روز پس از ارسال اسناد و درخواست پناهندگی، یک ایمیل حاوی شماره درخواست یا فایل نمبر را دریافت نموده که به معنی آغاز بررسی درخواست می‌باشد. تعیین زمان مصاحبه ممکن است از یک الی 18 ماه طول بکشد. درخواست‌کنندگان موفق با اخذ یکی از ویزای نوع فرعی بشردوستانه می‌توانند به استرالیا مهاجرت نموده و از اقامت دایم، کار، تحصیل و سایر مزایا در استرالیا بهره‌مند شوند.
اگر درخواست رد شود، چه؟
اگر درخواست پناهندگی رد شود، نمایندگی سیاسی مربوطه یک نامه کتبی از طریق ایمیل به درخواست‌کننده ارایه می‌نماید. دفتر UNHCR در امور درخواست‌های پناهندگی به جز از ثبت‌نام و ارایه سفارش‌نامه به فرد مبنی به واجد شرایط بودن اسکان مجدد، دخالت بیشتر نمی‌کند.
دریافت کمک و مشوره
معلومات بیشتر در رابطه به پناهندگی از طریق سازمان ملل در بخش ویژه ویب‌سایت (https://help.unhcr.org/australia) موجود می‌باشد. اطلاعات تماس دفاتر کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) در سراسر جهان را می‌توان در ویب‌سایت (http://www.unhcr.org/en-au) یافت یا از طریق ایمیل مخصوص این دفتر در استرالیا (aulca@unhcr.org) درخواست معلومات بیشتر را نمود. سایر معلومات در رابطه به روند درخواست و پذیرش پناهندگی در استرالیا را می‌توان با کلیک روی لینک (https://immi.homeaffairs.gov.au/) نیز مطالعه نمود.