بریتانیا درخواست پناهندگی آن‌عده افرادی را که در کشورهای محل اصلی سکونت شان در معرض تهدید جدی قرار داشته باشند، بررسی و در برخی موارد متقاضیان را به‌عنوان پناهنده می‌پذیرد. بریتانیا در کنوانسیون پناهندگی جنیوا عضویت دارد و کشورهای که عضو این کنوانسیون استند، ملزم به بررسی درخواست‌های پناهندگی بوده و با توجه به قوانین بشردوستانه شرایط بهتری را برای پناهجویان ایجاد می‌کنند.
در این مقاله در رابطه به مراحل درخواست پناهندگی افرادی‌که به هر نحوی داخل خاک بریتانیا شده و قصد پناهندگی دارند، معلومات ارایه می‌گردد.
شرایط پناهندگی
پناهجویان پس از ورود به خاک بریتانیا برای ادامه زندگی در این کشور باید اعلام درخواست پناهندگی نمایند. درخواست پناهندگی افرادی در بریتانیا مورد پذیرش قرار می‌گیرد که به دلایل مختلف از جمله نژاد، مذهب، سیاست، جنسیت و عضویت در گروه‌های سیاسی و اجتماعی در کشور شان مورد آزار و اذیت باشند و برگشت به کشورهای اصلی آن‌ها امکان‌پذیر نباشد.
ثبت‌نام به عنوان پناهجو
پناهجویان پس ورود به خاک بریتانیا به نیروهای پولیس این کشور مراجعه نموده و خود را تسلیم ایشان می‌نمایند. پولیس پناهجویان را کمک می‌کند تا زمینه ارایه درخواست رسمی پناهندگی به آن‌ها فراهم شود. هم‌چنان، پولیس با پناهجویان دیدار ابتدایی نموده و پرسش‌هایی در رابطه به اطلاعات شخصی و نحوه رسیدن آن‌ها به بریتانیا می‌پرسد.
درخواست پناهندگی
متقاضیان برای درخواست پناهندگی در بریتانیا می‌بایست به‌طور سریع اعلام درخواست پناهندگی نمایند و مراحل تعریف‌شده را پشت سر بگذرانند. پناهجویان به‌محض ورود به بریتانیا به اداره مرزی یا سرحدی این کشور مراجعه نموده تا یکی از افسران مهاجرت، درخواست پناهندگی آن‌ها را ثبت و مصاحبه ابتدایی یا Screening را انجام دهد. به‌طور معمول این مصاحبه حدود 4 ساعت ادامه پیدا می‌کند. افسر مهاجرت طی این مدت، معلومات هویتی و بایومتریک یا اثار انگشتان پناهجویان را ثبت، از صورت آن‌ها عکس اخذ و یک شماره تشخیصیه که دال بر انجام مصاحبه ابتدایی دارد، به پناهجویان ارایه می‌نماید. لازم است تا پناجویان یک کاپی صورت جلسه یا مصاحبه را از افسر مهاجرت تقاضا و آن‌را با خود داشته باشند.
افرادی‌که از قبل در بریتانیا حضور دارند بدون مراجعه به اداره پولیس، می‌توانند مستقیم به دفتر پذیرش پناهندگی (Asylum Take-in Unit) واقع نزدیک شهر لندن جهت ثبت درخواست پناهندگی شان مراجعه کنند. افراد می‌توانند از طریق شماره تیلفون 03001234193 با این اداره تماس گرفته و درخواست قرار ملاقات نمایند. در هر صورت، اعلام درخواست به‌موقع از مهم‌ترین مراحل پذیرش پناهندگی بریتانیا می‌باشد.
بررسی درخواست
پناهندگی بریتانیا مراحل دشواری دارد و شرایط پذیرش پناهجویان برای پناهندگی این کشور بسیار دقیق بررسی می‌گردد که این امر، بریتانیا را تبدیل به کشوری سخت برای مهاجرت نموده است. افسران مهاجرت به‌منظور تکمیلی درخواست، ممکن است چندین بار پناهجویان را ملاقات یا مصاحبه کند و پرسش‌های را در رابطه به پناهندگی و تکمیلی درخواست آن‌ها بپرسند. بهتر است تا به همه پرسش‌ها به‌طور درست و صادقانه پاسخ داده شود که در غیر این صورت مشکلات و چالش‌های زیادی در آینده برای افراد حتی حبس دو سال برای ارایه کنندگان معلومات غلط در پی خواهد داشت. در صورتی‌که افراد واجد شرایط برای پناهندگی در کشور بریتانیا باشند، تاریخ و ساعت مصاحبه برای او مشخص شده و در محل بودوباش به آن‌ها اطلاع داده می‌شود.
اسناد موردنیاز
پاسپورت، تذکره، کارت تولد، نکاح خط، سند یا روش ورود به بریتانیا، سند راجستریشن پولیس و اسنادی‌که در خطر بودن فرد در کشور اصلی پناهجو را اثبات نماید، از اسناد موردنیاز درخواست پناهندگی در بریتانیا می‌باشد. این اسناد ممکن است از افراد در زمان ثبت‌نام و مصاحبه ابتدایی و یا هم در مصاحبه و مراحل بعدی خواسته شود.
مصاحبه
پناهجو در تاریخ و ساعت معین به اداره مهاجرت حضور یافته و ﺗﻮضیحات لازم، اﺳﻨﺎد موردنیاز و ﺗﻤﺎم دﻻﯾﻞ ﺧﻮد را مبنی بر ﭘﻨﺎهندگی در بریتانیا به افسران مهاجرت ارایه می‌نماید. افسران اداره مهاجرت تمام جزئیات مصاحبه و پاسخ‌های پناهجو را به گونه کتبی و صوتی ثبت می‌نمایند. در این مرحله از فرد پناهجو سوالاتی به‌منظور بررسی شرایط و میزان صداقت او نسبت به درخواست پناهندگی پرسیده می‌شود. طبق کنوانسیون جنیوا، کسانی که به‌عنوان پناهجو وارد خاک کشورهای دیگر می‌شوند می‌بایست دلیل محکم و اسناد لازم مبنی بر داشتن شرایط پناهندگی به اداره مهاجرت این کشور ارایه کنند. یکی بودن پاسخ‌ها در فورم درخواستی و روز مصاحبه کمک بسیار زیادی برای پذیرش تقاضای پناهندگی فرد می‌کند. عدم صادق بودن و وجود تناقض بین پاسخ های فرد در فورم درخواست و مصاحبه می‌تواند به رد شدن درخواست پناهندگی منجر شود.
تصمیم‌گیری در رابطه به درخواست
اداره مهاجرت در مراحل بعدی درخواست، شرایط، پاسخ‌ها، توضیحات، اسناد، میزان صداقت، نوع تهدید، مصاحه و سایر موارد پناهجو را در غیاب او بررسی می‌کند. یکی از مهم‌ترین شروط برای درخواست پناهندگی در این کشور، اثبات در خطر بودن جان پناهجو می‌باشد که افسران این مورد را در جریان مصاحبه و پس از آن به‌طور کامل و جدی بررسی می‌کنند .در صورتی‌که تمام موارد و مراحل پناهندگی به‌طور کامل و بی‌دردسر به اتمام برسد، در مرحله نهایی دولت بریتانیا اقدام به تصمیم‌گیری در مورد درخواست پناهندگی کرده و نتیجه نهایی به پناهجو را اعلام می‌کند. این نتیجه ممکن است پس از ۶ ماه از طریق نامه به آدرس پناهجو از طریق پُست یا ایمیل فرستاده می‌شود. در صورتی‌که فرد پناهجو توانسته باشد تا به افسران اداره مهاجرت دلایل پناهندگی خود را به اثبات کند، درخواست او مبنی بر پناهندگی در بریتانیا به‌طور یقینی پذیرفته می‌شود؛ زیرا بریتانیا پناهندگی بیشتر از افراد را به دلایل بشردوستانه البته نظر به موقعیت و میزان خطر به فرد پناهجو و بررسی مصاحبه‌هایی‌که صورت گرفته، قبول می‌نماید. اگر پناهجو در محدوده زمانی 12 ماه در انتظار تصمیم در مورد درخواست پناهندگی خود بوده باشد، می‌تواند برای اجازه کار در بریتانیا درخواست ارایه و پس از دریافت اجازه کار از خود شغل و درآمد داشته باشد.
اخذ تابعیت
پس از آن‌که با درخواست پناهندگی متقاضی موافقت شد، پناهندگان از تمامی حقوق شهروندی کشور بریتانیا چون کار، ادامه تحصیل، تردد به شهرهای بریتانیا، ازدواج، دعوت اعضای خانواده، سفر به تعداد زیادی از کشورهای جهان با استفاده از پاسپورت بریتانیایی و بدون نیاز به ویزه و هم‌چنان دریافت کمک‌ها و خدمات عامه بهره‌مند می‌شوند. پس از گذشت 5 سال از اقامت مستمر در کشور بریتانیا پناهندگان می‌توانند اقامت دایم این کشور را از وزارت داخله این کشور یا Home Office به دست آورند. قابل یادآوری است، در صورتی‌که پناهندگان در مدت حضور 5 سال در بریتانیا تخلف رانندگی نموده یا مرتکب جرمی شود، پس ختم میعاد پنج سال، اقامت او به سه سال دیگر تمدید خواهد شد که سپس در مورد اعطای تابعیت بریتانیا به او Home Office تصمیم اتخاذ می‌نماید. متقاضیان با یادگیری زبان انگلیسی و شرکت در آزمون مربوطه می‌توانند تابعیت بریتانیا را به‌دست آورند.
اگر با درخواست موافقت نشد، چه کنیم؟
چنانچه در نوبت اول با درخواست پناهندگی فرد موافقت نشد، امکان اعتراض به تصمیم اداره مهاجرت و تقاضای بررسی مجدد برای فرد در محکمه وجود دارد تا اداره مهاجرت مکلف به بررسی دوباره شرایط فرد برای پناهندگی گردد. در صورت تایید، اداره مهاجرت زمان دیگری برای مصاحبه با فرد تعیین خواهد کرد. چنانچه با درخواست مجدد نیز موافقت نشد، پناهجو باید بریتانیا را ترک کند. در صورت عدم ترک کشور و بازگشت به کشور خود، پناهجو از کلیه حقوق قانونی در آن کشور محروم می‌گردد، حتی ممکن است که افراد ردشده از بریتانیا اخراج شوند.
در کدام حالت درخواست رد می‌شود؟
در صورتی‌که پناهجو قبل از رسیدن به بریتانیا در یکی از کشورهای اتحادیه اروپا درخواست پناهندگی داده باشد، طبق قانون دوبلین درخواست پناهندگی او رد می‌شود. قانون دوبلین یکی از قوانین مربوط به کنوانسیون جنیوا می‌باشد که در آن حد و مرز پناهنده مشخص شده است. طبق قانون دوبلین پناهجو حق دارد در کشوری که ورود می‌کند درخواست پناهندگی دهد و در صورت ارایه درخواست پناهندگی از آن کشور خارج شود و در کشور دیگری از جمله بریتانیا، درخواست پناهندگی دهد، درخواست او رد می‌شود و پناهجو به کشور که برای بار نخست در آن درخواست پناهندگی نموده، فرستاده می‌شود.
حقوق پناهجویان و شرایط پناهندگی
طبق قوانینی که در سازمان ملل متحد به تصویب رسیده، افرادی‌که به هر دلیل کشور خود را ترک می‌کنند و درخواست پناهندگی خود را به دولت بریتانیا ارایه می‌دهند، تا زمان بررسی درخواست و تصمیم‌گیری دولت بریتانیا، از حقوقی در این کشور بهر‌مند می‌شوند. این حقوق شامل استقرار پناهجویان در مکان مناسب، دریافت حقوق ماهانه، تردد در شهرهای کشور و دسترسی به خدمات صحی و برخی از حقوق اساسی دیگر می‌باشد. پس از ثبت‌نام و ارایه درخواست پناهندگی در اداره پولیس یا اداره مرزی بریتانیا، یکی از شرکت‌های قراردادی، پناهجویان را به هوتل‌های انتقال می‌دهند که در آن‌جا در یک اطاق زندگی خواهند نمود و به غذا، آب، برق و سایر سهولت‌های ضروری به‌طور رایگان دسترسی خواهند داشت. به طور معمول پناهجویان از یک روز الی حدود دو ماه در این هوتل ها مستقر خواهند بود. سپس پناهجویان به خانه‌ها انتقال می‌شوند که در آن‌جا ممکن در اطاق‌های جداگانه یا یک‌جا در انتظار تکمیل شدن مراحل پناهندگی خود و دریافت پاسخ اداره مهاجرت خواهند بود. به‌طور معمول دولت بریتانیا به هر پناهجو حدود 35 پوند در هر هفته برای تهیه غذا می‌دهد، اما سایر سهولت‌ها مانند برق و گاز رایگان می‌باشد.
کمک و مشوره
برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه به پناهندگی در بریتانیا به ویب‌سایت رسمی مربوط به دولت بریتانیا مراجعه نمایید. در صورت لزوم، پناهجویان می‌توانند در رابطه قوانین مربوط به پناهندگی بریتانیا و درخواست پناهندگی شان با نهادهای مشوره‌دهنده یا وکلای حقوقی مشوره دریافت نمایند.