حادثه ترافیکی به هر برخورد یا تصادم اطلاق میشود که توسط وسیله نقلیه، عابر پیاده، بایسکل سوار یا هر شی دیگری در جادهها رخ دهد. این حوادث میتواند از برخوردهای خفیف تا برخوردهای بزرگ که منجر به صدمات جدی یا تلفات میشود، متغیر باشد. حوادث ترافیکی میتواند به دلایل مختلفی مانند اشتباه راننده، مشکلات تخنیکی واسطه نقلیه، شرایط آب و هوا، شرایط و وضعیت جاده و غیره رخ دهد. رعایت احتیاط لازم برای جلوگیری از تصادفات و ایمن ماندن در جاده مهم است.
تعداد تلفات انسانی ناشی از حوادث ترافیکی از سال به سال دیگر و از یک کشور به کشور دیگر متفاوت است. در کل؛ طبق گزارش سازمان صحی جهان (WHO)، تلفات ناشی از حوادث ترافیکی یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و سالانه حدود 1.35 میلیون مرگ و میر در آن رخ می‌دهد، که به طور متوسط روزانه 3700 مرگ و میر را نشان می‌دهد. علاوه بر مرگ و میر، سالانه میلیون‌ها نفر بر اثر حوادث ترافیکی مجروح شده و از کار افتاده اند. اکثر این تلفات در کشورهای با درآمد کم و متوسط اتفاق می‌افتد، جایی که اقدامات حفاظتی جاده و زیرساختها ناکافی باشد. در همین حال، بر اساس گزارش سازمان صحی جهان (WHO)، حوادث ترافیکی یکی از نگرانی‌های اصلی سکتور صحت عامه در افغانستان است که تلفات سالانه حوادث ترافیکی در حدود 15000 کشته و 30000 جراحات تخمین زده میشود. اکثر این حوادث به عواملی مانند زیرساختهای نامناسب جاده، فقدان قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و شیوه‌های نادرست رانندگی و نبود امکانات ایمینی نسبت داده میشود.
در این مقاله به رعایت نکات ایمنی از مواجه شدن با حادثه ترافیکی پرداخته میشود، زیرا رعایت برخی نکات ساده ایمنی در هنگام رانندگی موجب میشود تا اصلاً دچار حادثه نشوید یا کم‌تر شوید.
عوامل حوادث ترافیکی
عوامل زیادی برای وقوع حوادث ترافیکی وجود دارد و برخی از شایع‌ترین عوامل آن عبارت اند از:
- مراعات نکردن قوانین: مراعات نکردن قوانین ترافیکی یکی از دلایل عمده حوادث ترافیکی در افغانستان است. بیشتر رانندگان که حادثه میکنند، فاقد لایسنس یا جواز رانندهگی هستند و دانش لازم قوانین ترافیکی ندارند.
- رانندگی بدون حواس: بیشتر رانندگان که در افغانستان حادثه میکنند، با حواس جمع رانندگی نمیکنند و در حین رانندگی با تلیفون صحبت میکنند، در موبایل هوش‌مند مشغول بوده و پیامک میفرستند، غذا میخورند و یا مصروف فعالیتهای دیگری میشوند که توجه راننده را از جاده دور میکند.
- سرعت زیاد: رانندگی با سرعت غیرمجاز و یا سرعت که با شرایط جاده مناسب نیست، میتواند خطر حوادث ترافیکی را افزایش دهد.
- رانندگی در حالت مستی یا اختلال: رانندگی تحت تاثیر مواد مخدر مثل چرس، پودر یا الکل میتواند توانایی راننده را برای تصمیم‌گیری خوب و واکنش سریع مختل کند. رانندگی در حالت نشه یکی از عمده‌ترین عوامل حوادث ترافیکی است.
- رانندگی با بی احتیاطی: رانندگی با بی احتیاطی شامل رفتارهایی شتاب‌زدهگی، عقب و جلو کردن واسطه نقلیه، رفت و آمد در مسیر ترافیک واسطه نقلیه دیگر و نادیده گرفتن علایم راهنمایی ترافیکی و رانندگی است یکی از عوامل حوادث ترافیکی است.
- شرایط بد آب و هوا یا جاده: باران، برف، یخ و سایر شرایط نامناسب آب و هوا و جاده میتواند رانندگی را دشوارتر کرده و خطر تصادم را افزایش دهد.
- مشکلات تخنیکی واسطه نقلیه: این شامل مشکلاتی در بریک، تیر‌ها، شترینگ یا سایر اجزای واسطه نقلیه است که میتواند باعث حوادث ترافیکی شود.
- موجودیت وسایط نقلیه غیردست افغانستان: طبق قوانین افغانستان وسایط نقلیه شترینگ راست دست اجازه فعالیت در افغانستان را ندارند. تنها وسایط نقلیه دست افغانستان (شترینگ چپ) اجازه فعالیت دارند. در همین حال، هر زمانی به وسایط نقلیه شترینگ راست اجازه فعالیت داده شده، باعث اخلال روند ترافیکی در جادهها گردیده و در نتیجه باعث حوادث ترافیکی میشود.
روش‌های کنترل حوادث ترافیکی
روش‌های مختلفی برای کنترل حوادث ترافیکی وجود دارد که عبارت اند از:
- آموزش و آگاهی: آموزش رانندگان، عابرین پیاده و سایر کسانیکه روی جاده قرار دارند، در مورد شیوه‌های رانندگی ایمن و اهمیت رعایت قوانین و راهنماییهای ترافیکی و رانندگی میتواند به کاهش تعداد حوادث کمک کند.
- رعایت قوانین رانندگی: رعایت قوانین و راهنماییهای ترافیکی و رانندگی، از جمله محدودیت سرعت، استفاده از کمربند ایمنی و صرف نظر از رانندګی در حالت مستی، میتواند عواقب خطرناک رانندگی را از بین ببرد.
- اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی: اجرای دقیق قوانین و راهنماییهای ترافیکی و رانندگی، از جمله محدودیت سرعت، استفاده از کمربند ایمنی، میتواند عواقب خطرناک رانندگی را از بین ببرد و تعداد حوادث را کاهش دهد.
- بهبود وضعیت جاده: جاده ها و زیرساختهای خوب طراحی شده، از جمله نصب علایم راهنمایی و ترافیکی، و گذرگاه‌های عابرین پیاده، می‌توانند ایمنی را برای همه کسانیکه روی جاده بهبود بخشند.
- استفاده از وسایط نقلیه دست افغانستان: استفاده از واسطه نقلیه دست افغانستان (شترینگ دست چپ) میتواند در کاهش حوادث ترافیکی موثر باشد.
- ویژگی‌های ایمنی واسطه نقلیه: استفاده از ویژگی‌های ایمنی مانند کیسه هوا (Airbag)، بریکهای ضد قفل و کنترل الکترونیکی پایدار میتواند به جلوگیری از تصادف یا کاهش شدت آن‌ها کمک کند.
- استفاده از تکنالوژي: پیشرفتهای تکنالوژی مانند سیستم‌های جلوگیری از برخورد، هشدار خروج از خط و بریک اضطراری خودکار میتواند به جلوگیری از حوادث یا کاهش اثرات آن کمک کند.
با اجرای ترکیبی از روش‌ها فوق می‌توان میزان حوادث ترافیکی را کاهش داد و ایمنی راه را برای همه بهبود بخشید.
در صورت وقوع حادثه ترافیکی چه باید کرد؟
در صورت وقوع یک حادثه ترافیکی، چندین امر وجود دارد که با انجام آن میتوانید تلفات ناشی از این حوادث را از بین ببرید و یا به حداقل برسانید.
- درخواست کمک نمایید! اگر میتوانید، برای کمک با تیمهای صحی و امبولانس تماس بگیرید.
- از امنیت خود مطمین شوید! قبل از تلاش برای کمک به دیگران، وضعیت را ارزیابی کنید و از امنیت خود اطمینان حاصل کنید.
- به محل امن حرکت کنید! در صورت امکان، وسیله نقلیه خود را به مکانی امن خارج از جاده انتقال دهید تا از حوادث بعدی جلوگیری شود.
- با پولیس تماس بگیرید! برای گزارش تصادف با پولیس تماس بگیرید و جزییات مکان، تعداد وسایل نقلیه درگیر و هر گونه جراحت را ارایه دهید.
- جراحات را بررسی نمایید! افراد آسیب‌دیده را بررسی کنید و در صورت لزوم کمک کنید. خود و سایرین که درگیر حادثه هستند را از نظر صدمات بررسی کنید. اگر کسی مجروح شده، فوراً با تیمهای صحی تماس بگیرید.
- از انتقال مجروحین اجتناب کنید! اگر فردی بی‌هوش است، او را حرکت ندهید، مگر این‌که برای جلوگیری از آسیب بیشتر ضروری باشد.
- جلوی خونریزی را بگیرید! اگر فردی خونریزی دارد، با استفاده از یک پارچه یا پارچه تکه پاک به زخم فشار وارد کنید.
- هشدار دهید! در صورت وجود هرگونه خطر دومی، فاصله ایمن را حفظ کنید و به دیگران هشدار دهید که دور بمانند.
به یاد داشته باشید که ایمنی خود را در اولویت قرار دهید و اگر مطمین نیستید که چه کاری باید انجام دهید، منتظر رسیدن خدمات اضطراری باشید.
اثرات نامطلوب حوادث ترافیکی بر انسان ها
تصادفات رانندگی میتواند اثرات نامطلوب وسیعی بر انسان داشته باشد، از جمله:
- صدمات فزیکی: حوادث ترافیکی میتواند باعث ایجاد تعدادی از آسیب‌های جسمی از جمله شکستگی استخوان، آسیب سر، آسیب دماغی و آسیب‌های داخلی شود.
- آسیب روحی: حوادث ترافیکی میتواند یک تجربه آسیب‌زا روحی باشد که میتواند باعث ناراحتی عاطفی و روحی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه شود.
- تلفات مالی: حوادث ترافیکی میتواند منجر به تلفات مالی قابل توجهی به دلیل هزینه‌های صحی، ترمیم وسیله نقلیه و دستمزدهای از دست رفته شود.
- ناتوانی: در برخی موارد، حادثات ترافیکی میتواند منجر به ناتوانی دایمی‌شود که میتواند تاثیر به سزایی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد.
- مرگ و میر: در بدترین موارد، حادثات ترافیکی میتواند منجر به مرگ و میر شود و خانوادهها عزیزان شان را به اثر این حوادث از دست دهند.
کمک و مشوره
در زمان حادثه ترافیکی، در صورت نیاز به کمک و وجود هر گونه آسیب جدی، فوراً با ادارات مسوول محلی چون پولیس، تیمهای نجات، سازمان‌های فعال در محل، اطفاییه و یا ادارات کمک کننده، که ممکن است در آن منطقه کمک ارایه کنند تماس بگیرید. همچنان میتوانید، شماره 102امبولانس و شماره رایگان 119 پولیس تماس بگیرید.
آن‌عده از افغان‌هایی‌که نیاز به معلومات و همکاری اختصاصی دارند، می‌توانند به شماره واتساپ "بپرسید" (+93729807235)یا مسنجر فیسبوک و یا از طریق وبسایت "بپرسید" با مشاوران "بپرسید" به‌تماس شده و در زمینه معلومات بیشتر حاصل نمایند.